تسمه تایم چیست؟ و چه زمانی باید تسمه تایم را تعویض کرد؟

تسمه تایم چیست؟ و چه زمانی باید تسمه تایم را تعویض کرد؟ زمان بندی همه چیز است. برای جوک، موسیقی، آشپزی، قرار ملاقات و حتی موتور! دلیلش این است که موتور خودروی شما برای عملکرد هماهنگ به تسمه تایم وابسته است. تسمه تایم اطمینان حاصل می کند که همه چیز در موتور به خوبی کار می کند و شما را در جاده ایمن نگه می دارد. تعویض تسمه تایم یکی از موارد مهم نگهداری خودرو است.

دانستن در مورد زمان مناسب تعویض تسمه تایم شما را از خرابی های غیر منتظره نجات می دهد و به شما کمک می کند تا از صرف هزینه زیاد برای تعمیر خودرو  جلوگیری کنید. بنابراین، اگر صاحب خودرو هستید، باید بدانید که تسمه تایم چیست و چه زمانی باید آن را تعویض کرد.

تسمه تایم چیست؟

تسمه تایم شبیه تسمه محرک موتور است، با این تفاوت که تسمه تایم دندانه دارد. در بسیاری از موتور ها، تسمه تایم جایگزین زنجیر تایم فلزی (شبیه به زنجیر دوچرخه) شده است که میل بادامک و چرخ دنده میل لنگ را به هم متصل می کند. میل بادامک و میل لنگ باید در هماهنگی کامل، به نام زمان بندی سوپاپ، در طول چرخه احتراق چهار زمانه (ورودی، تراکم، قدرت، اگزوز) کار کنند. تسمه تایم خودروی شما توالی باز و بسته شدن سوپاپ ها را با ضربات پیستون هماهنگ نگه می دارد.

تسمه تایم به یک سری چرخ‌ دنده و قرقره در موتور شما متصل است، که دقیقاً تعیین می ‌کند که سوپاپ‌ ها چه زمانی باز می‌شوند تا عملکرد موتور شما از طریق سوزاندن مخلوط هوا/سوخت بهینه شود. برخی از موتور های دیزلی نیز دارای پمپ های سوخت هستند که توسط همان تسمه تایم به حرکت در می آیند و زمان بندی می شوند.

ویژگی های تسمه تایم

تسمه تایم از جنس لاستیک بوده و از دندانه های سخت تشکیل شده است. اتصال چرخ دنده میل لنگ و میل بادامک به یک دیگر وظیفه تسمه تایم است. در بسیاری از موتور های مدرن، تسمه‌ تایم جایگزین زنجیر تایم فلزی به عنوان جایگزینی کم‌ صدا و سبک‌ تر شده‌اند، در حالی که نسبتاً با دوام هستند.

اگرچه تسمه تایم ها با دوام و بسیار کارآمد هستند، اما دائماً تحت فشار هستند و در معرض نیرو های زیادی در داخل موتور خودرو هستند. قرار گرفتن در قسمت داخلی موتور و تحمل دمای بالای حاصل از احتراق موجب می شود که طول عمر آن ها به مرور زمان کمتر شده و در نهایت روزی از بین بروند. بنابراین تعویض تسمه تایم در وسایل نقلیه امری طبیعی بوده و نیاز است برای جلوگیری از آسیب دیدن بیشتر خودرو، هنگام مشاهده علائم خرابی تسمه تایم فورا به تعویض آن بپردازیم.

وظیفه تسمه تایم

تسمه تایم شما که به عنوان تسمه بادامک نیز شناخته می شود، جزء ضروری خودرو شما است. تسمه تایم در ماشین شما از لاستیک سخت با شیار ها یا دندانه هایی که در امتداد لبه داخلی قرار دارند ساخته شده است. وظیفه تسمه تایم کنترل باز و بسته شدن سوپاپ های موتور با چرخاندن میل بادامک و میل لنگ در سرعت های مناسب می باشد.

تنظیم زمان بندی مهم ترین وظیفه تسمه تایم است. هنگامی که تسمه تایم شما علائم ساییدگی و پارگی را نشان می دهد، از هماهنگی همه قسمت های موتور خودرو جلوگیری می کند. این می تواند به طور جدی به موتور شما آسیب برساند. نشانه های اولیه می تواند چراغ های اخطار موتور و عملکرد ضعیف آن باشد.

تفاوت بین تسمه تایم، تسمه بادامک و زنجیر تایم

در این قسمت توضیح عمیق تری در مورد تفاوت بین تسمه تایم، تسمه بادامک و زنجیر تایم ارائه می دهیم.  به طور کلی تسمه تایم و تسمه بادامک از لاستیک سفت ساخته شده اند و زنجیر تایم از جنس زنجیر فلزی است.

تسمه تایم دارای شیار های دندانه مانند هستند تا اطمینان حاصل شود که درایو مثبت در تلورانس های بسیار محکم حفظ می شود، در حالی که تسمه بادامک معمولاً دارای دندانه های کمی شیب دار هستند که آن ها را در جای خود قرار می دهد و دینام ها و پمپ های تهویه مطبوع را به حرکت در می آورد. هر دوی آن ها یک کار را انجام می دهند، فقط به روشی کمی متفاوت.

در مقابل، زنجیر تایم برنامه ای برای تعمیر و نگهداری موتور ندارد و در داخل موتور دیده نمی شود و توسط اجزایی که از فشار روغن در موتور استفاده می کنند، کنترل می شود. اگر فشار روغن شما خیلی کم شود، این اجزا از کار می ‌افتند و زنجیر شل می‌ شود.

معمولا وقوع این مشکل باعث شنیدن صدای جغجغه مخصوصا در هوا سرد می‌شود. اما در نهایت از کار می ‌افتد و باعث آسیب قابل توجهی به موتور می ‌شود. زنجیر تایم ها نیازمند تعویض منظم روغن برای جلوگیری از گرفتگی راه های رسیدن روغن به قسمت های داخلی می باشد. زنجیر تایم پمپ آب یا هر وسیله جانبی مانند دینام یا تهویه مطبوع را به حرکت در نمی آورد. به علاوه هزینه تعویض زنجیر تایم نسبت به تسمه تایم و تسمه بادامک گران تر است.

چه زمانی باید تسمه تایم را تعویض کرد؟

تعویض تسمه تایم در فواصل مسافت پیموده شده توسط سازنده خودرو بسیار مهم است. زمان تعویض تسمه تایم برای هر خودرو متفاوت است، اما معمولاً هر 60000 تا 100000 مایل باید تعویض شود. فاصله زمانی توصیه شده برای وسیله نقلیه خاص شما را می توان در دفترچه راهنمای خودروی خودرو خود پیدا کنید.

از آن جایی که تسمه تایم از لاستیک ساخته شده است، به مرور زمان فرسوده شده و در نهایت می شکند. وقتی خراب می شود، موتور از کار می افتد یا اجزای آن هماهنگ نیستند و به موتور آسیب می زند. اگر تسمه تایم را در زمان توصیه شده تعویض نکنید، ممکن است با خرابی کامل موتور، شکستگی یا خم شدن سوپاپ ها، آسیب سر سیلندر یا میل بادامک و آسیب دیدن پیستون و دیواره سیلندر مواجه شوید.

اگر برنامه تعمیر و نگهداری مناسبی دارید، می توانید از فرسودگی اضافی که منجر به این علائم هشدار می شود جلوگیری کنید. چه یک ماشین کاملاً نو یا یک مدل دست دوم داشته باشید، باید فاصله زمانی توصیه شده برای تعویض کمربند خود را تعیین کنید و در تقویم یا دفترچه راهنمای ماشین خود یادداشت کنید.

نشانه های فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم

واضح ‌ترین نشانه‌ های فرا رسیدن زمان تعویض تسمه تایم، کاهش قدرت خودرو در هنگام شتاب ‌گیری، لغزیدن خودرو، شنیدن صدای بلند و متناوب موتور و حتی صدای تق تق می‌باشد. علائم دیگری که نشان می دهد باید فورا تسمه تایم ماشین خود را تعویض نمایید عبارتند از:

1. مشاهده ساییدگی در تسمه تایم
2. وجود ترک خوردگی در امتداد تسمه تایم
3. ظاهر براق تسمه تایم
4. لرزش بیش از حد خودرو
5. از دست رفتن قدرت موتور
6. تغییر طول تسمه تایم
7. نا هماهنگی در عملکرد قطعات خودرو
8. صدا های بلند و غیر عادی موتور
9. خروج بیش از حد دود از اگزوز ماشین
10. توقف ناگهانی خودرو

مشاهده ساییدگی در تسمه تایم

ساییدگی تسمه تایم در امتداد لبه تسمه به دلایل مختلفی از جمله نا هماهنگی قرقره، شرایط آب و هوایی شدید یا خرابی بلبرینگ رخ می دهد. وقتی رشته های لبه های تسمه تایم به دلیل سایش در معرض دید قرار گرفتند، فوراً تسمه تایم خود را تعویض کنید.

وجود ترک خوردگی در امتداد تسمه تایم

ترک خوردگی در امتداد تسمه تایم به خصوص در تسمه تایم های نئوپرن رخ می دهد. ترک بیش از حد در امتداد تسمه تایم نشان دهنده سایش بیش از حد و احتمال خرابی است. ترک ها یک علامت هشدار عالی از خرابی تسمه تایم هستند و باید جدی گرفته شوند.

ظاهر براق تسمه تایم

ظاهر براق تسمه تایم نشان می دهد که تسمه تایم انعطاف پذیری کافی را ارائه نمی دهد. در این مورد با توجه به قسمت زیرین تسمه تایم متوجه وجود لعاب خواهید شد. هم چنین اگر با ایجاد فرورفتگی روی تسمه تایم، اثری از آن باقی نماند نشان دهنده این است که زمان تعویض تسمه تایم فرا رسیده است.

لرزش بیش از حد خودرو

یکی دیگر از علائم هشدار دهنده تعویض تسمه تایم، لرزش بیش از حد خودرو می باشد. خراب شدن تسمه تایم و شکستن قرقره های درونی موجب ایجاد نویز و لرزش بیش از حد خودرو می شود.

از دست رفتن قدرت موتور

سایش تسمه تایم اغلب یک واکنش زنجیره ای از اثرات منفی ایجاد می کند. از دست رفتن قدرت موتور از جمله این موارد است. برای لحظه ای اصطکاک لاستیک های شما با جاده از دست می رود و به نظر می رسد قدرت موتور کاهش یافته است. هنگامی که تسمه تایم لاستیکی شروع به سایش می کند، روغنی که بین تسمه و قرقره ها گیر می کند باعث نشت روغن از خودرو و در نهایت از دست رفتن قدرت موتور ماشین می شود.

تغییر طول تسمه تایم

همان طور که ممکن است تصور شود، کشیدگی تسمه تایم منجر به تغییر در طول تسمه تایم می شود. این مورد باعث مختل کردن عملکرد شده و باید فورا آن را با یک نمونه جدید و با کیفیت عوض کنیم.

نا هماهنگی در عملکرد قطعات خودرو

ناهماهنگی در عملکرد قطعات خودرو نشان دهنده خرابی تسمه تایم است. خوشبختانه، خرابی تسمه تایم اغلب به راحتی قابل مشاهده است و با صدا های بلند، گرمای بیش از حد و لرزش همراه است. در این شرایط باید اقدام فوری برای تعمیر خودروی شما انجام شود.

صدا های بلند و غیر عادی موتور

برخی از علائم ذکر شده در مورد سایش تسمه تایم شامل صدا های بلند و غیرعادی موتور است. هنگام استارت زدن خودرو یا هنگام شتاب گیری به صدای جیغ بلند توجه کنید. در صورتی که مشکل از قسمت داخلی موتور باشد، صدایی شبیه تیک زدن به گوش می رسد. این صدا ها می تواند نشان دهنده خرابی تسمه تایم باشد.

خروج بیش از حد دود از اگزوز ماشین

دود بیش از حدی که از اگزوز خارج می شود، نشانه دیگری است که تسمه تایم شما ممکن است به صورت صحیح کار نکند. این مورد به دلیل عدم کارکرد درست قطعات داخلی موتور رخ می دهد.

توقف ناگهانی خودرو

در نهایت، بدترین نشانه خرابی تسمه تایم، توقف ناگهانی است. اگر ماشین شما به طور ناگهانی کار نمی کند، باید یک بازرسی جامع از جمله سیستم تسمه تایم انجام شود. ممکن است موارد دیگری از جمله موتور خودرو مسبب این اتفاق باشد.

زمانی که وسیله نقلیه خود را برای تعویض تسمه تایم به مکانیکی می برید، توصیه می کنیم پمپ آب را نیز تعویض کنید. پمپ آب معمولاً طول عمر مشابهی دارد و در صورت خاموش بودن تسمه تایم به راحتی قابل دسترسی است. به این ترتیب در هزینه ها نیز صرفه جویی می شود.

چگونه می توان گفت که تسمه تایم باید تعویض شود؟

دسترسی به بسیاری از روکش های تسمه تایم دشوار است و دسترسی بصری به تسمه تایم را غیرممکن می کند. اگر نمی توانید بدون جدا کردن نیمی از محفظه موتور به روکش تسمه تایم برسید، این کار را به متخصصان مکانیک خودرو بسپارید تا تشخیص دهند که آیا تسمه تایم خودروی شما نیاز به تعویض دارد یا خیر.

دسترسی به بسیاری از روکش های تسمه تایم دشوار است و دسترسی بصری به تسمه را غیرممکن می کند. اگر نمی توانید بدون جدا کردن نیمی از محفظه موتور به روکش برسید، این کار را به متخصصان بسپارید تا تشخیص دهند که آیا تسمه تایم خودروی شما نیاز به تعویض دارد یا خیر.

اگر بتوانید به تسمه تایم برسید، باید محکم باشد. انگشت شست خود را در امتداد طولانی ترین مسیر بین چرخ دنده ها فشار دهید. باید صاف و مسطح بوده و هیچ تکه ای از بین نرفته باشد. اگر شیاری از بین رفته یا در اثر نشت روغن یا مایع خنک کننده آلوده شده است، تسمه تایم را تعویض کنید.

هر چند وقت یک بار باید تسمه تایم را تعویض کرد؟

پاسخ ساده ای وجود ندارد. ابتدا، دفترچه راهنمای خودرو خود را برای برنامه نگهداری توصیه شده بررسی کنید. برخی از سازندگان توصیه می کنند تسمه تایم را هر 30000 مایل تعویض کنید، در حالی که برخی دیگر 120000 مایل را پیشنهاد می کنند.

به طور معمول، تسمه تایم ها قبل از نیاز به تعویض بین 100000 تا 160000 کیلومتر دوام می آورند. این عدد از موتوری به موتور دیگر به طور قابل توجهی متفاوت است، بنابراین این را به عنوان یک دستورالعمل مطلق در نظر نگیرید. همیشه بررسی کنید که برای ماشین شما چه چیزی مناسب است. دفعات تعویض شما به عمر تسمه تایم فعلی، مسافت طی شده و مدل ماشین شما بستگی دارد.

آیا تعویض تسمه تایم ارزش دارد؟

ارزش تعویض تسمه تایم خودروی شما در جلوگیری از آسیب قابل توجه به موتور است. در برخی از موتور ها، خرابی تسمه تایم باعث تماس بین سوپاپ ها و پیستون ها می شود که منجر به نیاز به بازسازی یا تعویض موتور پر هزینه می شود. بازرسی یا تعویض تسمه تایم طبق دستور سازنده یک راه ارزان قیمت برای عمر بیشتر خودروی شما است.

اقدامات لازم برای پیشگیری از خرابی تسمه تایم

برای پیشگیری از خرابی تسمه تایم لازم است از روغن موتور با ویسکوزیته مناسب برای خودرو خود استفاده کرده تا تمامی اجزای موتور خودرو به درستی کار کنند. هم چنین به منظور جلوگیری از وارد شدن آسیب به قسمت های دیگر خودرو لازم است طبق زمان بندی و استاندارد ها اپیش از خرابی کامل تسمه تایم، آن را توسط مکاینک خودرو با تجربه تعویض کنیم.

زمان مناسب تعویض تسمه تایم در خودرو های مختلف

همان طور که گفته شد نمی توان زمان دقیقی برای تعویض تسمه تایم مشخص کنیم. بسته به عملکرد خودرو و قدرت موتور زمان های متفاوتی برای تعویض تسمه تایم در نظر گرفته شده است. در این قسمت زمان مناسب تعویض تسمه تایم در خودرو های مختلف آورده شده است:

• پرید: 80 هزار کیلومتر
• ریو: 65 هزار کیلومتر
• زانتیا: 65 هزار کیلومتر
• پژو 206 تیپ 2: 70 هزار کیلومتر
• پژو 206 تیپ 5: 60 هزار کیلومتر
• پژو 405: 60 هزار کیلومتر
• تندر 90: 45 هزار کیلومتر
• رانا: 60 هزار کیلومتر
• مزدا: 70 هزار کیلومتر
• مگان: 60 هزار کیلومتر