نحوه تعمیر فن کامپیوتر

کامپیوترها بر اثر کار کردن زیاد با آنها داغ شده و برای این که داغی بیش از حد به قطعات داخلی سیستم آسیب نرساند از یک فن خنک کننده استفاده می کنند. اگر به کیس کامپیوترهای خانگی پس از مدتی کار کردن دست بزنید متوجه گرم بودن آن می شوید. گاهی نیاز است برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد دستگاه، آن را برای مدتی خاموش کرده و به آن استراحت بدهید. اما گاهی ممکن است دلیل گرم شدن بیش از حد کامپیوتر، خراب بودن فن های موجود در کیس باشد. در این گونه مواقع نیز است تا هرچه سریع تر جهت تعمیر این فن ها اقدام نمایید چرا که در صورت عدم برطرف کردن مشکل، ممکن است سایر قطعات نیز آسیب ببینند. در این مقاله به نحوه تعمیر فن کامپیوتر به صورت مرحله به مرحله پرداخته ایم.

فن کامپیوتر چیست و چه وظیفه ای دارد؟

به قطعه ای الکترونیکی در کامپیوتر که به خنک نگه داشتن مدارها و قطعات الکترونیکی دستگاه کمک می کند فن گفته می شود. نقش فن در کامپیوتر بسیار مهم و حیاتی می باشد چرا که قطعات الکترونیکی دستگاه در هنگام کار کردن و فعالیت از خود گرما تولید کرده و در صورتی که دما به بیش از مقداری مشخص برسد بر عملکرد آنها تاثیر منفی گذاشته و ممکن است به ذوب شدن لحیم و یا سوختن مدار منجر شود. فن کامپیوتر با ساختاری که دارد قادر است این اجزا را در سیستم خنک نگه داشته و از آسیب دیدن سایر قطعات جلوگیری نماید.

اهمیت فن در کامپیوتر به قدری است که کاربران سعی می کنند از فن های قدرتمند در دستگاه خود استفاده نموده تا طول عمر کامپیوتر و قطعات به کار رفته در آن را افزایش دهند. شرکت های مختلف به صورت رقابتی محصولاتی را تولید می کنند که از کیفیت و جنس خوبی برخوردار بوده و قیمت مناسبی نیز داشته باشد.

با توجه به اهمیتی که فن در PCها دارد، نحوه تعمیر فن کامپیوتر از مواردی است ممکن است به آن نیاز داشته باشید. اما پیش از آن که به چگونگی تعمیرات فن بپردازیم نیاز است تا در رابطه با انواع فن های موجود در بازار بحث نموده و با ساختار آنها آشنا گردیم.

از کجا بفهمیم فن کامپیوتر سالم است؟

کف دست‌های خود را رو به کف سیستم قرار دهید اگر خروج هوا را احساس نکردید و هیچ صدایی از فن نمی‌آمد یعنی فن کامپیوتر سالم نیست و سخوته است.

انواع فن کامپیوتر

حداقل فن های به کار رفته در کامپیوترها دو عدد می باشد که یکی از آنها فن پاور یا منبع تغذیه و دیگری فن CPU می باشد. ممکن است در کنار آن، فن های دیگری نیز بسته به نوع کامپیوتر در سیستم به کار روند اما اصلی ترین آنها این دو فن می باشند.

بسته به ویژگی هایی که فن های کامپیوتر دارند آنها را در انواع مختلفی دسته بندی می کنند که یکی از معروفترین این طبقه بندی بر اساس تعداد کانکتورهای آنها می باشد و در سه گروه فن های دو سیمه، سه سیمه و چهار سیمه در بازار دیده می شوند.

• فن کامپیوتر دو سیمه: برای راه اندازی این فن ها تنها کافی است جریان برق به دو سیم مثبت و منفی آنها متصل گردد. در واقع کانکتور این فن ها دارای یک سیم قرمز و یک سیم مشکی بوده که سیم قرمز باید به سر مثبت منبع تغذیه و سیم مشکی به سر منفی آن متصل گردد. برای این که این گونه فن ها از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار باشند یک کانکتور تغذیه چهار سیمه دوبل نر و مادگی به آنها وصل می شود. فن های دو سیمه ساختار بسیار ساده ای داشته و قدیمی ترین نوع فن شناخته می شوند و امروزه دیگر کاربردی در کامپیوترهای جدید ندارند.
• فن کامپیوتر سه سیمه: می توان در بیش از 90 درصد کامپیوترها از فن های سه سیمه استفاده می شود و این نوع از فن ها بسیار متداول می باشند. در این نوع از فن ها برای اولین بار سنجش سرعت به کار رفت یعنی امکان افزایش یا کاهش سرعت چرخش فن در آنها وجود دارد. دو سیم به کار رفته در این فن ها به منبع تغذیه متصل شده و سیم دیگر از خروجی سنسورها گرفته شده است. خروجی سنسور در هر دور چرخش خود دو پالس تولید می کند و با اتصال فن به مادربورد، امکان خواندن پالس ها و تشخیص چرخش و سرعت فن وجود خواهد داشت. در صورتی که تشخیص داده شود که پالسی وجود ندارد و یا سرعت چرخش کم می باشد، به وسیله چراغ یا هشدار به کاربر اعلام می گردد.
• فن کامپیوتر چهار سیمه: در این نوع از فن ها که مدرن ترین نوع فن های کامپیوتر می باشند از یک سیگنال PWM استفاده شده و می توان سرعت فن را افزایش یا کاهش داد. در این نوع از فن ها بر خلاف فن های سه سیمه، سنسور هال و کنترل کننده همواره با جریان ثابت تغذیه شده و یک ترانزیستور قبل از سیم پیچ ها تعبیه شده است. در واقع می توان گفت که گیت این ترانزیستور به عنوان سیم چهارم عمل کرده و وظیفه دارد تا پالس های PWM را راه اندازی نماید. امکان متصل کردن فن سه سیمه به یک کانکتور چهار سیمه وجود دارد.

کار نکردن فن کامپیوتر

همانطور که گفته شد نقش فن در کامپیوتر بسیار مهم و اساسی بوده و در صورتی که مشکلی برای آن به وجود بیاید امکان خراب شدن زود هنگام قطعات مختلف دستگاه وجود داشته و باید در اسرع وقت نسبت به تعمیر آن اقدام نمود. اما چرا فن کامپیوتر از کار می افتد؟ یکی از دلایل اصلی این اتفاق قطع شدن اتصالات فن می باشد که می تواند منجر به عدم کارکرد فن شده و در هنگام روشن کردن کامپیوتر صدای فن از آن به گوش نرسد. علاوه بر آن ممکن است فن دستگاه به هر دلیلی سوخته باشد که در این صورت نیاز به تعویض آن با یک فن سالم می باشد. نفوذ گرد و غبار زیاد به داخل فن می تواند در عملکرد آن اختلال ایجاد کرده و فن را با مشکلاتی مواجه سازد. گاهی نیاز است تا فن را از کامپیوتر خارج کرده و به تمیز کردن آن پرداخت تا مشکل برطرف گردد. نقص مادربورد کامپیوتر و یا نوسانات برق می تواند در عملکرد فن تاثیرگذار بوده و باعث شود تا این قطعه به درستی کار نکند.

اما در صورتی که فن کامپیوتر شما با مشکلی مواجه شد نیاز تا آن را تعمیر نموده و در صورتی که این قطعه سوخته باشد آن را به طور کلی تعویض کنید. در ادامه به نحوه تعمیر فن کامپیوتر به طور کامل می پردازیم.

نحوه تعمیر فن کامپیوتر

با توجه به این که امکان نفوذ گرد و غبار به داخل کامپیوتر وجود دارد، ممکن است این ذرات بر روی فن قرار گرفته و انباشته گردند. در صورتی که فن دستگاه تمیز نشود امکان چرخش پره های فن به علت مسدود شدن توسط گرد و غبار وجود نداشته و فن کار نخواهد کرد. برای تعمیر فن در ابتدا باید محل فن را پیدا نموده و آن را جدا نمایید؛ سپس با استفاده از یک اسپری هوا آن را کاملا تمیز کرده و از آلودگی پاک نمایید.

در صورتی که فن cpu کامپیوتر صدای زیادی می دهد نیاز است تا آن را روغن کاری نمایید. می توان با برداشتن برچسب فن و ریختن یک قطره روغن در آن این صدا را از بین ببرید. روغن مورد استفاده برای این کار باید از ویسکوزیته بالایی برخوردار باشد.

با توجه به این که قدرت چرخش فن CPU بالا نمی باشد ممکن است سیم کشی های موتور فن بر سر راه پره ها قرار گرفته و باعث شوند تا فن به درستی کار نکند. باید بررسی نمود که سیمی لا به لای پره ها گیر نکرده باشد و در صورت مشاهده سیم در فن، آنها را کنار زده تا مشکل برطرف گردد.

کنترل فن توسط BIOS صورت می گیرد و در صورتی که بیوس تنظیم مجدد شود ممکن است پیکربندی آن به طور صحیح صورت نگرفته و فن از کار بیفتد. می توان بیوس کامپیوتر را تنظیم مجدد نمود به این صورت که کامپیوتر را خاموش نموده و پس از فشردن دکمه پاور بلافاصله دکمه F2 را فشار دهید. در این حالت وارد تنظیمات بیوس شده و با فشردن دکمه F9 بیوس شما ریست می گردد. پس از آن باید کلید F10 را فشار داده و بر روی گزینه Esc کلیک نمایید. در انتها نیز گزینه ذخیره و خروج را انتخاب نموده و اجازه دهید تا کامپیوتر ریستارت گردد.

ممکن است پره های فن دچار شکستگی شده باشند و یا فن دستگاه سوخته باشد که در این حالت نیاز است فن را تعویض نمایید.

در صورتی که متوجه شدید مشکل کار نکردن فن کامپیوتر مربوط به مادربورد دستگاه می باشد نیاز به تعویض مادر بورد می باشد. برای تعویض مادربورد نیاز به مراجعه تعمیرکار و سپردن این کار به او می باشد چرا که مادر بورد قطعه ای حساس بوده و باید با سایر اجزای کامپیوتر همخوانی داشته باشد.

جمع بندی

ما در این مطلب به معرفی فن کامپیوتر و انواع مختلفی که برای آن وجود داشت پرداختیم. در این مقاله متوجه شدیم که فن قطعه ای مهم و کاربردی در کامپیوترها بوده و عدم وجود آن می توان منجر به آسیب های جدی به دستگاه شما گردد. گاهی ممکن است فن کامپیوتر به دلایل مختلفی کار نکند و یا نیاز به تعویض داشته باشد. نحوه تعمیر فن کامپیوتر در این مطلب بیان گردید و این نکته را باید مورد توجه قرار داد که در صورت عدم مهارت کافی در این کار نیاز است تا حتما جهت تعمیرات فن دستگاه خود به تعمیرکار کامپیوتر مراجعه کرده تا مشکل را برطرف سازد.

مجتمع آموزشی برق برگزار کننده دوره های فنی مانند: آموزش تعمیرات موبایل ، آموزش تعمیرات لوازم خانگی ، آموزش تعمیرات برد الکترونیکی ، آموزش تعمیرات لپ تاپ ، آموزش تعمیرات یخچال ، آموزش تعمیرات لباسشویی ، آموزش تعمیرات ظرفشویی ، آموزش PLC و … می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره های آموزشگاه تماس بگیرید.